Tussen 2006 en 2009 was ik wethouder van Utrecht. Een bijzondere periode en en mooie ervaring. Met deze terugblik ga ik na wat ik heb bereikt. dat de politiek traag werkt is maar één kant van de medaille…blijkt.
Ik heb toen ik begon 3 speerpunten benoemd: groen, participatie van bewoners en kwaliteit openbare ruimte.
Utrecht is een stukje groener geworden, maar belangrijker is dat er op de tekentafel en in de ogen waarmee medewerkers van gemeente en bewoners naar de stad kijken veel meer aandacht voor het groen is gekomen. Dit is niet mijn verdienste, maar ik heb er wel aan meegeholpen. Utrecht groeit en omdat we het groen onaangetast willen laten komen Utrechters steeds dichter op elkaar te zitten. Dat eist veel acceptatie en tolerantie. Die wordt onder meer verkregen door veel te doen aan groen in en om de stad. Klokkenveld Ondiep wordt een park, Springertuin wordt opgeknapt, Peltplantsoen wordt een groene speeltuin, de zone langs Amsterdam Rijnkanaal wordt een mooi park, het Zocherplantsoen is en wordt fors opgeknapt, het Noordse park wordt opgeknapt, er komt een voetgangersbrug van Overvecht naar het Noorderpark en zo voort. Had ik Amelisweerd al genoemd waar inmiddels ook wat geld voor bij elkaar is gebracht om verbeteringen aan te brengen?
Groen is ook geveltuinen, plantenbakken een bomen. Het aanleggen van geveltuinen wint aan populariteit. Kijk naar het fantastische bewonersinitiatief die de Rijnlaan gaat opfleuren dit voorjaar. En plantenbakken die door bewoners verzorgd worden zodat er bijzondere (onderhoudsgevoelige) planten in staan. De bomen krijgen veel meer aandacht door nieuwe afspraken over een publieke belangenafweging bij ingrepen in de openbare ruimte. En door veel betere en tijdige communicatie. En inspraak van bewoners als de wortels van de bomen problemen geven.
Participatie is niet meer dan samenwerking tussen gemeente en bewoners bevorderen. Dan moet je bewoners hun rol gunnen en ze serieus nemen. Afspraken daarover zijn nu gemaakt voor projecten die de stedelijke ontwikkeling betreffen. En via leefbaarheidsbudgetten wordt de samenwerking ook gevonden. Ruim 4600 initiatieven hebben in 2008 ervoor gezorgd dat vrijwel de hele pot van 10 miljoen euro is besteed. Voor het beheer van de stad is stevig ingezet op zelfbeheer en medebeheer door bewoners. De basis daarvoor in het werken van StadsWerken is gelegd. Er zijn wijkonderhoudsploegen gemaakt die een steeds grotere rol gaan spelen om het zelf- en medebeheer te doen groeien.
De kwaliteit van de openbare ruimte is deels toegenomen door de acties die hiervoor zijn geschetst. Er is echter in de voorbije jaren ook fors geïnvesteerd in het inlopen van achterstallig onderhoud. Tientallen miljoenen euro’s zijn besteed aan vernieuwing van wegen, fietspaden, bruggen en riolering. En tegelijk is er fors meer budget gekomen om al die nieuwe zaken goed te gaan beheren zodat Utrecht niet weer achter de feiten aan moet hollen over vijf of tien jaar.
Naast de drie speerpunten kijk ik ook met een goed gevoel terug op het samengaan van het grondbedrijf met de dienst stedelijke ontwikkeling. Het gevolg is dat de gemeente meer vanuit één belang en visie werkt aan stedelijke ontwikkelingen. Het gemeentelijk vastgoed is weer op poten gezet: er is een duidelijke systematiek voor beheer gekomen en alle panden zijn onderhanden genomen. Ook het grondbeleid is nu helder beschreven en de transparantie ervan is vergroot.
Het personeel van de gemeente krijgt een mooie nieuwe reiskostenregeling vanaf 1 mei. Fiets en OV worden ruimhartig gestimuleerd. Auto wordt ontmoedigd. Met een nieuwe HRM-beleid is een belangrijke impuls gegeven aan meer ‘leren’, geen drempels voor interne mobiliteit, meer diversiteit op de werkvloer.
Op internationaal gebied is een start gemaakt met een eigen similar cities netwerk waarbij Utrecht met zes andere steden in Europa optrekt om kennis uit te wisselen en samen projecten uit te voeren. Sinds juli 2007 is Utrecht Milleniumgemeente en daarvoor begin 2009 door VNG in onderscheiden als meest inspirerend. Onze bijdrage aan de ontwikkeling van Léon, Nicaragua, samen met corporaties en Jaarbeurs, spelen in die erkenning een belangrijke rol.