Tag: GroenLinks

NL

Ik heb me altijd ongemakkelijk gevoeld met vaderlandsliefde. Als ik fiets of wandel door Nederland of, vooruit, er per auto doorheen rij denk ik vaak: wat een schitterend land. Als iemand mij dan zou vragen: hou je van Nederland? Dan is het volmondig ja. Maar al de ruimtelijke constructies, natuurlijk of geconstrueerd, zijn nog betrekkelijk eenvoudig. En in ieder geval behoorlijk a-politiek. Ingewikkelder wordt het  met verworvenheden in de samenleving, solidariteitsprincipes, regelgeving op grond daarvan en sport.  De opgebouwde tolerantie voor homo’s appaiseert mij als homo. Onze sociale wetgeving, staatsrechtelijke instituties, onderwijs, fietsbeleid, het zijn bouwstenen om trots op te zijn.

Zei ik trots? Trots op Nederland? Daar zit dus mijn achilleshiel. Vaderlandsliefde en aanverwante aanduidingen zijn voor mij van oudsher verbonden aan rechtse politieke opvattingen. In mijn jaren van politieke bewustwording zette ik me daar tegen af: het ging om de aarde en of ik nu Nederlander was of niet deed niet ter zake. Feitelijk blokkeerde ik een deel van mijn identiteit die ik, gewenst of niet, had. Ik kon wel uit de kast komen als homo, niet als trotse Nederlander.

Inmiddels gaat me dat makkelijker af en bemerk ik tranen bij het goud voor Epke Zonderland. Ik voel me dan echt Nederlander en deel mee in de emotie van het geluk. En bij de Tour de France deelde ik mee in de emotie van de misere. Ik durf er inmiddels gewoon voor uit te komen dat Nederland een mooi en fijn land is, met veel mooie en fijne mensen. Zo, dat staat.

Mijn vaderlandsliefde is hiermee niet een afgerond project. Integendeel. Ik merk nog voortdurend op zoek te zijn naar definiëring. Op welke historische feiten mag ik fier zijn? Als historicus ben ik gevoed met een kritische blik. Lastig. Hoe sta ik tegenover een begrip als ‘trouw’ en ‘eigenheid’? Wat vind ik van Koninginnedag als nationaal symbool van eenheid?

Eating is the proof of the pudding. En gegeten gaat er worden de komende weken, want in de verkiezingscampagnes gaat het veel over Nederland. Over ‘ons’ geld, onze onafhankelijkheid, onze zelfbeschikking. En dit alles in het licht van EU en crisis. Het wordt een venijnig debat met veel insinuaties, gemanipuleerde feiten en ronkende one-liners. Geen fijn vooruitzicht. Ons politieke discours is niet bepaald iets wat in mij omhoog komt als je om goede zaken in de vaderlandse politiek zoekt. Hoewel, laat ik nou niet te vroeg verzuren: politiek is ook retorica waar veel stijlmiddelen die ‘de waarheid’ versluieren geaccepteerde stijlfiguren zijn.

Waar ik voor vrees is dat het dominante frame de vaderlandslievendheid wordt. Met EU als vijand die de toekomst van ons land niet verzekert maar juist bedreigt. PVV gaat hierin voorop, VVD volgt met nog enige ingehoudendheid. SP ook, en zal zeker geen vurige verdediging voeren van de EU. Je kunt stellen: terecht, want EU is een middel. De vraag is of we ons Europeaan voelen en welke gevolgen we daar aan verbinden. Wie lukt het de discussie hierover te starten? Het is moeilijk want zoals Maxima dé Nederlandse identiteit als sprookje afdeed, zo kunnen 10 Maxima’s dé Europese identiteit ook als wolkjes wegblazen.

Wat ik dan dus niet had verwacht was dat mijn partij, GroenLinks, een verkiezingsaffiche fabriceert met als blikvanger: NL. In rood en groen, weliswaar, maar niettemin. Juist GroenLinks staat voor een actieve, niet verkrampte, nuchtere en bevlogen houding binnen Europa. NL is onze bumpersticker. NL is ons rugnummerlogo. NL is ons visitekaartje. Maar het vormt niet de essentie in ons handelen. Onderwijskwaliteit, mensenrechten en duurzame economie, daar gaat het in de (Europese) GroenLinks-agenda toch om? Met NL als centraal beeld is een boodschap dat NL niet centraal staat nog moeilijker te vertellen. Het is alsof Jolande Sap straks consequent gekleed in oranje en rood-wit-blauw gaat pleiten voor meer en betere europese samenwerking. Of is dit een wanhoopsvlucht naar voren? Afficheer je als door en door Nederlands, vaderlandslievend op-en-top en gebruik het als argument om een actieve EU-deelname te bepleiten? Dan klopt het affiche, maar dan verwacht ik de lijsttrekker inderdaad in bijpassend tenue in alle debatten, inclusief oranje toeter: Aânvalluh!

Over bruggen

Er is veel voor te zeggen als de Tweede Kamer er vandaag in slaagt wat Rutte in zeven weken niet is gelukt: een begroting voor 2013 maken waar in de EU het licht voor op groen kan.

Zo een klus te klaren is goed voor het vertrouwen in de politiek. Het weerspreekt het gemakzuchtige beeld dat politici veel lullen, maar weinig doen of er niet zijn als actie juist is vereist. Resultaat door de Tweede Kamer toont bovendien dat de situatie exceptioneel is en vraagt om manoeuvres die uitzonderlijk zijn in het Haagse. Politici zeggen niet alleen dat de situatie uitzonderlijk is, we kunnen het zelf ook aan de daden van onze vertegenwoordigers aflezen. Dit moment op deze wijze markeren geeft partijen ook na de verkiezingen het draagvlak om niet te snel in de kramp te schieten bij het bespreken van hervormingsmaatregelen.

GroenLinks lijkt een spilfunctie in te nemen. Lid van de zogenaamde Kunduz-coalitie (als alternatief voor de PVV-zetels) maar ook de meest links-georiënterde van deze coalitie. In de beeldvorming liep een eerdere steun aan kabinetsbeleid op een drama uit: in plaats van het beeld dat men de eigen internationale visie vorm gaf, werd de steun uitgelegd als hulp aan het verfoeide rechtse kabinet. De angst zal meespelen dat dit opnieuw gebeurt. Het zou echter fout zijn als is angst de raadgever is. Er zit namelijk veel voor GroenLinks in het vat.

GroenLinks heeft zich in de afgelopen tien jaar ontwikkeld tot een betrouwbare bestuurspartij op lokaal en provinciaal niveau. Anders dan de ontwikkeling bij de PvdA is macht als drijfveer minder prominent gebleven dan inhoudelijke doelen. Dat verklaart tegelijk waarom GroenLinks soms ook rap weer uit bestuursfuncties lijkt te gaan of bij coalitievorming juist moeilijk aan de bak komt ondanks bewezen kwaliteiten.

In de huidige situatie draait het juist sterk om de inhoud. De noodzak tot profilering vanwege de verkiezingen kan via dit moment-van-inhoud ten volle benut worden. GroenLinks kan tonen wie ze is en waar ze voor staat. Dan moet er een duidelijke groene winst in de begroting voor 2013 en latere jaren zitten. Juist een duurzame insteek kleurt de positie van GroenLinks en die kleur wordt extra aangezet omdat het contrast met het volkomen niet op milieu of duurzaamheid georiënteerde beleid van kabinet Rutte zo scherp is.

GroenLinks heeft ook andere redenen nu over de brug te gaan. De partij staat slecht in de peilingen. De invloed die er met het zetelaantal nu is, is niet gegarandeerd. Nu verzilveren van die invloed geeft profiel en meer kansen stemmers terug te halen.

Partijleider Jolanda Sap heeft ook eigen motieven de brug te nemen. Haar profiel is sterk getekend door Kunduz. In de huidige situatie kan ze dit vervangen door die van een doortastend, voor de groene zaak strijdende aanvoerder. Dat vergroot haar draagvlak en positie binnen de partij. En wie weet verlost het de fractie van een zekere narrigheid waarmee, naar ik heb begrepen, de onderlinge samenwerking is omgeven.

Calculerend gedrag in de politiek is een goede eigenschap, maar risico’s nemen evenzeer. De kunst is de balans te vinden tussen die twee elementen. Ik ben benieuwd hoe ver de Tweede kamer en GroenLinks in het bijzonder vandaag komt.

Overpeinzingen


De veronderstelling dat GroenLinks in Utrecht de eeuwige tweede is kan eindelijk bij het afval; met ruim 20% van de stemmen is de partij als grootste uit de stembusstrijd gekomen. Het is wel bij een opkomst van 52%, lager dan ooit in een regulier raadsverkiezing. Bijna 1 op de 2 Utrechters vond het niet nodig te stemmen. Dat is een zorgwekkend feit. Voor Utrecht betekent de uitkomst dat er op de as GroenLinks – D66 met een derde partij een stabiele coalitie is te maken. Mits men komt tot enkele heldere doelen en niet het hele kleurenspectrum van onderwerpen vooraf wil vastleggen. De forcing die GroenLinks heeft gepoogd te maken op het terrein van luchtkwaliteit, en waar ze in stuk liep door gewijzigde opstelling van PvdA en CDA, moet nu alsnog doorgevoerd worden. Zeker na de collegebreuk op dit onderwerp is dat een niet weg te frommelen helder doel voor de partij.
Al wint GroenLinks virtueel zetels in de Tweede Kamer, en procentueel lokaal, in de meeste gemeenten verliest de partij een zetel of behoudt het huidige aantal. Het geeft de Utrechtse uitslag extra reliëf. En die in Nijmegen, Rotterdam en Amsterdam trouwens ook. Het beeld dat GroenLinks een grote stedenpartij is, is wederom bevestigd. Het CDA, als contramal, verliest steeds meer voet aan de grond, nu bijvoorbeeld door twee zetels verlies in Den Haag, zetelverlies in Almere en geen winst in de andere grote steden.
Met negen partijen in de Utrechtse raad verandert er niet veel aan de bestuurbaarheid. Er zijn veel gemeenten die reiken tot negen partijen. De gemeenten die hier over heen schieten krijgen het, zeker als het totaal aantal zetels beperkt is, zwaar. Apeldoorn telt nu 11 partijen, twee meer dan de afgelopen jaren. Dat zijn per agendapunt 11 mondelinge bijdragen, 11 maal X interrupties, en 11 maal X wijzigingsvoorstellen. Sint Michielsgestel krijgt het nog zwaarder met 12 partijen over in totaal 21 zetels. Het is wat de bevolking wil, kun je zeggen. Maar er is een eind aan de rek die het bij elkaar zetten van particuliere belangen (elke partij heeft een eigen klank) ter behartiging van het algemene belang heeft. En het vergroot ook niet de duidelijkheid voor burgers om te volgen wat er met hun stem uiteindelijk is gedaan. Voor mij is een hogere kiesdrempel geen taboe. En dat vind ik niet in de nu zalige wetenschap dat GroenLinks in Utrecht daar voorlopig geen last van heeft.

Kies


Vandaag me toch gewaagd aan de digitale stemhelpers: stemwijzer en kieskompas. De Stemwijzer bevool mij op grond van mijn antwoorden aan GroenLinks te stemmen. De Kieskompas haperde en hakkelde en nadat mijn ongeduld te veel beproefd was heb ik deze zonder stemadvies afgesloten. Jammer, te druk met mensen die graag geadviseerd worden of gewoon een wrakke provider? Het is wel VU, hé. Homebase van Jan-Peter en Wouter. Toch wat van slag door de situatie waarin de godenzonen nu in terecht zijn gekomen.
Waar ik bij Stemwijzer ook op stuitte was Stemmentracker. Enkele stemmingen in de Tweede Kamer over seizoen 2008/2009 worden je voorgelegd met de vraag: wat zou ú hebben gestemd? En verdorie: bleek ik het meest op de lijn met Partij voor de Dieren te zitten. En ik heb zo helemaal niets met one issue partijen. Dit vroeg dus nader onderzoek. Waar is het in 2009 misgegaan tussen mij en de TK-fractie van GroenLinks? Ik wilde wel een verbod op die irritante spotjes voor geld lenen, de GroenLinks-fractie had er een wetstechnisch en juridisch bezwaar tegen. Ook reclame schijnt te vallen onder vrijheid van meningsuiting (?). Ook ging het mis bij het accepteren van aanloopproblemen voor snelle invoering van het Electronisch PatiëntenDossier (EPD). Ik hou niet van het EPD (en heb dat toen me dat, heel vriendelijk, door Klink gevraagd werd ook laten weten). De fractie dacht er blijkbaar anders over en zei: hup met die geit…. En dan was er verder nog een verschil van inzicht over een vervolgrapport over islamitische scholen, de overname van Essent en een eenmalig niet aanpassen van de kinderbijslag. Nou ja, zo constateer ik opgelucht, het zijn niet de splijtende issues. Mijn vertrouwen in de Kamerfractie is ongeschonden. Ik ben helemaal klaar, voor welke verkiezing dan ook.

Hardlopen

Hardlopen helpt. Dat besefte ik toen ik vanochtend opnieuw mijn kilometers aan het maken was. Sinds de onvrijwillig aanvaarde vrijheid kan ik meermalen wekelijks met de loopschoenen er op uit. Het is een cliché, maar het maakt je hoofd leeg en verbrandt naast caloriën ook gevoelens en gedachten waar je toch niets mee kan.
Mijn horizon is de vakantie die vrijdag start en drie weken zal duren. Ook dat helpt, natuurlijk. In mei moet ik weer in staat zijn me te richten op de vraag ‘wat nu’ ? Lijkt me niet eenvoudig maar ik vind vast wel ergens mijn draai. Gemeente en GroenLinks kunnen me op dit vlak hulp bieden, en dat is mooi.
Afscheid nemen gaat in brokjes ook nog door. Helpt in zekere zin ook, al bemoeilijkt het ‘ afstand ervan nemen’ . Voelt daarom wat dubbel. Maar leuk is het om mensen weer te zien waar je al de jaren zo intensief mee hebt samengewerkt.
Als hardlopen helpt (en dat zeg ik) is het in filosofische zin redelijk te vragen naar de zin ervan: loop je versneld weg van iets wat je achter je wil laten of loop je versneld naar een toekomst die nog onbekend maar wel present is? Laat ik vandaag over het antwoord (zo dat bestaat) na gaan denken.