Scheidslijnen

We stellen dagelijks onze grenzen, meestal onbewust. De scheidslijn tussen wat we wel en niet acceptabel vinden wordt als het ware achteloos getrokken. Daar is veel routine bij. Naarmate we ouder worden vertrouwen we meer en meer op die automatische piloot om de juiste voorbehouden te maken. Dat is zo privé, sociaal, op het werk of in geloof en overtuigingen. Maar onder druk van nieuwe, onvermoede krachten vliegt de automatische piloot de wijde hemel in en moeten we het zelf doen.

Terwijl in de Oekraïne andermaal de Oranje-revolutie werd gesmoord, bleken in Griekenland en Frankrijk de bewoners hun politieke overtuiging met redelijke eensgezindheid  duidelijk te maken. In Frankrijk kreeg de socialist Hollande een meerderheid in het parlement. Fransen delen redelijk eensgezind een moeheid over het mantra van bezuinigen als reddingsvlot om uit de economische crisis te geraken. In Griekenland kreeg conservatief Samaras het meeste vertrouwen in en atmosfeer die bol staat van moeheid over …inderdaad. Twee politieke richtingen die gesteund worden vanuit één en dezelfde wens. De politieke scheidslijn is, zeker in Griekenland, even van minder belang gebleken dan trouw zijn aan wat de routine of vast beleden overtuiging voorzegde.

En terwijl in de Oekraïne Oranje van nederlaag naar nederlaag ging, wist al in de maanden voorafgaand het Egyptische leger haar macht stap voor stap te verzekeren. De scheidslijn die zo helder leek na de lenterevolutie is subtiel verlegd, uitgegumd, opnieuw getrokken. En zo zagen veel voorvechters van vrije verkiezingen voor een nieuwe president zich geconfronteerd met twee kandidaten die elk een toekomst belichamen waar vrijheid ver in te zoeken is. Het was de onvrijheid van een dominant leger versus de onvrijheid van een dogmatische geloofsinterpretatie. Met dit, toch cynische verschil, dat bij de eerste wel bekend was hoe het leven zou zijn en je bij de tweede nog kan hopen dat het mee zal vallen.

De smadelijke terugtocht van Oranje uit de Oekraïne, was enkele weken eerder voorafgegaan door en ontluisterende aftocht van homo’s en lesbo’s die in Kiev hun eerste Gay Pride wilde houden. Bussen vol anti-homogezinde kozakken mochten onder het toeziend oog van de politie de optocht in de kiem smoren. Hier: dit is onze grens! De formele en informele overtuigingen staan in Oekraïne niet toe dat homo’s en lesbo’s in vrijheid hun leven leiden. Elke poging om publiekelijk een millimeter in deze scheidslijn te veranderen wordt beantwoord met verontwaardiging, afkeuring of geweld. Jammer dat er niet een voetbalteam van het EK zo groots was om een stukje met de pride mee te lopen. Wat een signaal dat was geweest voor Oekraïners en voor het voetbal!

Over scheidslijnen heen springen doen we als het niet anders kan. Als eigenwaarde of de eigen overtuiging even moet bezwijken voor een grotere macht. Misschien leren we er van maar ik vrees dat naarmate de scheidslijn ons vertrouwder is, hij ook weer wordt opgezocht zodra het kan.